Black Friday: İndirim Avı Başlasın!
“Black Friday” terimi Amerika Birleşik Devletleri’nde, Şükran Günü’nü takip eden cuma günü için kullanılan bir terimdir. ABD’de Kasım ayının son haftasına denk gelen ve kutlanan en önemli bayramlardan biri olan Şükran Günü, aynı zamanda Noel ve yeni yıl kutlamalarının da başlangıcı olarak görülür. Uzun bir kutlama dönemi yaşanır.
Bu dönem hediye alma, alışveriş yapma ve harcama çılgınlığı yükselişe geçtiği için hem markalar hem de tüketiciler için bir fırsata dönüştü. Yıllar içerisinde ABD’nin en yoğun alışveriş yapılan gününe dönüştü.
ABD’de kökeni 1600’lü yıllara uzanan ve hasat bayramı olarak kutlanan Şükran Günü uzun yıllar 25 Kasım’da kutlanmıştır. 1789 yılında ABD başkanı George Washington, 26 Kasım Perşembe gününü Şükran Günü olarak ilan etti. Fakat ilerleyen yıllarda tarih ve gün konusunda karışıklıklar yaşandı. 1941 yılına gelindiğinde kongre tarafından alınan bir kararla Şükran Günü’nün Kasım’ın dördüncü perşembe günü kutlanması şeklinde bir yasa kabul edildi. Böylece Kasım’ın dördüncü cuması “Black Friday” günü oldu.
Black Friday’ın ortaya çıkışı hakkında birkaç farklı teori bulunmaktadır. Bu terimin kökeniyle ilgili en yaygın teorilerden biri 1960’lı yıllarının başlarına dayanmaktadır. Bu dönemlerde Şükran Günü’nü takip eden cuma günü Amerikalılar, alışveriş yapmak ve tatil alışverişi sezonunu başlatmak için mağazalara akın ederlerdi. Bu kalabalığın ve yoğunluğun neden olduğu trafik sorunları nedeniyle Philadelphia’daki polis departmanı bugünü “Black Friday” olarak adlandırmıştır. “Black Friday” deyiminin ilk olarak trafik sıkışıklığı ve kalabalığı kontrol altına almaya çalışırken zorlanmaları sonucunda kullanmaya başladıkları bir ifade olmuştur.
Bir diğer teori ise perakende sektöründe işletmelerin finansal kayıtlarını tuttukları defterlerde kullanılan renk kodlamalarına dayanmaktadır. Genellikle zarar eden işletmelerin defterlerinde kırmızı, kar edenlerin ise siyah mürekkeple kayıt yaptıkları bilinir. Bu teoriye göre “Black Friday” terimi, bugünün perakendecilerinin defterlerinde karlı bir dönemi simgeliyor.
Bir başka teoriye göre “Black Friday” terimi, tarihsel olarak işçilerin emek piyasasındaki çektiği zorlukları temsil etmektedir. Amerika’da 19. yüzyılın sonlarına doğru işverenler, işçilere Şükran Günü’nden sonra bir gün izin verirlerdi. Bu nedenle cuma günü işçilerin sayısı azalırken, işverenler de bu durumu fırsat bilerek indirimler ve promosyonlar aracılığı ile alışverişi teşvik etmeye başlamışlardı.
Ticaretin bu isimden zarar göreceği düşünüldüğü için markalar bu ismi değiştirmeye çalışmıştı. Fakat yıllar içinde tüm isimler arasında “Black Friday” ifadesi hem ABD hem de dünya genelinde yayıldı.
Black Friday Terimi İlk Kez Nerede Kullanıldı?
İsmin hikayesi anlatılırken net olarak bir bağlantı olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, ilk kez 24 Ekim 1929’da kullanıldığı belirtilmektedir. Bu tarih Amerika’da Büyük Buhran’ın başladığı tarih olarak bilinir. İki borsacının altın piyasasına müdahale etmesi ve haksız kazanç elde etmek için attıkları adımların tespit edilmesi sonrası piyasanın aniden çöküşe geçmesi ve buna bağlı olarak binlerce Amerikalının iflasa sürüklendiği bir gün olarak ABD ve dünyada “Black Friday” olarak anılmıştır. Borsanın çöktüğü perşembe günü, cuma gününün gazete manşetlerinde “Black Thursday” olarak yansıtılmıştır. Fakat etkilerinin hissedildiği ilk gün “Black Friday”dir.
Kara Cuma’nın Alışveriş Çılgınlığı:
Black Friday uzun yıllar boyunca olaylarla dolu bir gün olarak yaşandı. Black Friday, Amerika'da yıllar boyunca alışveriş çılgınlığı ve indirimlerle dolu bir gün olarak bilinirken, ne yazık ki, bazı yıllarda bu coşku, trajik olaylarla gölgelenmiştir. 2006 ve 2018 yılları arasında Amerika genelinde yaşanan 44 Black Friday olayı, üzücü bir gerçeği yansıtmaktadır. Güvenlik endişeleri ve kalabalık nedeniyle bu alışveriş günleri bazen can kayıpları ve yaralanmalarla sonuçlanmaktadır. Özellikle kayıtlara geçen en olaylı Black Friday günü, 2008 yılında gerçekleşti. Amerika'nın en büyük market zincirlerinden biri olan Walmart'ta, alışveriş yapmak isteyen kalabalığın izdihamı sırasında meydana gelen trajik bir olay, bir vatandaşın hayatını kaybetmesine neden oldu.
Bu trajedi, Black Friday'in sadece alışveriş coşkusuyla değil, aynı zamanda güvenlik zafiyetleriyle de ilişkilendirilebileceğini gösterdi. Alışveriş tutkunlarının çeşitli mağazalara akın etmesi, büyük indirimlere koşması ve sınırlı sayıdaki ürünleri kapmak için birbirleriyle yarışması, zaman zaman kontrolden çıkarak tehlikeli sonuçlara sebebiyet verdi.
2011 yılında Los Angeles'ta yaşanan Kara Cuma olayları, alışveriş coşkusunun sınırlarını zorlayan ve güvenlik endişelerini beraberinde getiren bir olaya daha sahne oldu. Bir kişi, Walmart'ın teknoloji bölümündeki %60'lık indirimle oyun konsolu almaya çalışan kalabalığa biber gazı sıktı. Bu olay, tüketici talepleri ve indirim hırsının, bazen kontrolsüz bir şekilde tehlikeli bir hal alabileceğini gösterdi.
Benzer bir şekilde, 2009 yılında Kaliforniya'da bir Walmart mağazasında yaşanan olay da Black Friday çılgınlığının ne kadar karmaşık ve kontrolsüz olabileceğini gözler önüne serdi. Bu olay, mağazanın teknoloji bölümünde sabahın erken saatlerinde gerçekleşti. Alışveriş yapmak isteyen kalabalık o kadar büyüktü ki, mağaza polis korumasına ihtiyaç duydu. Güvenlik endişeleri nedeniyle mağaza birkaç saat sonra kapatıldı.
2012 yılında Florida'da yaşanan Kara Cuma olayında bu kez, olayın odak noktası, yalnızca bir park yeri konusunda tartışan kişiler arasındaki anlaşmazlık nedeniyle ortaya çıkan şiddet oldu. Alışveriş çılgınlığına kapılan kalabalık, indirimli ürünlere ulaşmak için mağazaya hücum ettiğinde, sadece bir park yeri üzerine yaşanan anlaşmazlık taraflar arasında bir çatışmaya dönüştü ve bu çatışmada silahlar kullanıldı.
Ancak günümüzde, zamanla alışverişin büyük ölçüde online platformlara kaymasıyla birlikte, Kara Cuma'nın fiziksel mağaza çılgınlıkları ve şiddet olayları eskisi kadar sık yaşanmamaya başladı. Online alışverişin yaygınlaşması sayesinde tüketicilerin kalabalık ve stresli mağaza ortamlarından kaçınmasına olanak tanındı. Bu da Black Friday'in daha huzurlu bir alışveriş deneyimi sunmaya başlamasına neden oldu. Artan online alışverişin, hem tüketiciler hem de perakendeciler için daha güvenli ve rahat bir alışveriş ortamı sağladığı düşünülmektedir.
Black Friday Alışverişi İçin Başarılı Bir Plan Yapın!
Bugünü en iyi şekilde değerlendirmek için biraz planlama yapmak önemlidir. İlk olarak alışverişe başlamadan önce, gerçekten ihtiyaç duyduğunuz ve almak istediğiniz ürünleri belirlemekle başlayabilirsiniz. Böylece, alışveriş sırasında odaklanmanız kolaylaşır ve gereksiz harcamalardan kaçınırsınız. Black Friday, cazip indirimlerle dolu olsa da, bütçenizi aşmadan alışveriş yapmak önemlidir. Harcama limitlerinizi belirleyerek bu sınırlar içerisinde kalmaya özen gösterebilirsiniz. Fırsatları kaçırmamak için erken saatlerde mağazalara gitmek veya online alışveriş yapmanız gerekmektedir. Bazı indirimli ürünler sınırlı stoklarla gelir, bu nedenle erken davranmak sizlere avantaj sağlar.
İlgili olduğunuz mağazaların Black Friday indirimleri hakkında önceden bilgi edinebilirsiniz. E-bültenlere abone olarak ya da sosyal medya hesaplarını takip ederek güncel bilgilere ulaşabilirsiniz.
Mağazalardan veya online platformlardan alışveriş yaparken kuponları veya ek indirimleri değerlendirebilirsiniz. Bu sayede toplam harcamanızı daha da düşürebilirsiniz. Bu planlama adımlarıyla Black Friday alışverişinizi daha etkili ve keyifli hale getirebilir, aynı zamanda harcamalarınızı kontrol altında tutabilirsiniz.
Black Friday Alışverişinde Heyecan Verici Fırsatlar!
Black Friday indirimleri genellikle 24 saat süren fırsatlarla dolup taşar. Ancak bazen bu kampanyalar birkaç gün veya hatta bir hafta boyunca devam edebilir, alışveriş severlere daha fazla zaman ve esneklik sunarak fırsatların tadını çıkarmalarına olanak tanır. Black Friday kampanyalarının genellikle yüzdelik indirimlerle başlamasının yanı sıra mağazalar hediye promosyonları, ekstra taksit imkanları ve ücretsiz kargo gibi çeşitli avantajları da içerebilir. Bu, alışveriş yapanlara sadece fiyat avantajı değil, aynı zamanda ekstra hediyeler ve kolaylık da sağlayabilir.
Online alışverişin popülerliğiyle birlikte, birçok mağaza Black Friday indirimlerini web sitelerinde sunar. Bu, müşterilere fiziksel mağazalara gitmeden rahat bir şekilde alışveriş yapma fırsatı tanır. Ücretsiz kargo, hızlı teslimat ve ekstra taksit gibi çevrimiçi avantajlar da müşterilere sunulan avantajlı fırsatlardan sadece birkaçıdır.