Anime: Japon Kültürüne Yolculuk

Animeler, Japonya’ya ait özel bir çizim sanatı ile oluşturulan animasyon ve karikatür türüdür. Fransızca’dan alınmış bir sözcüktür. Japon kökenli bir sanat eseri olan animeler kendine has çizim yöntemleri ile çizilir.

Animeler, mangaların sinema ya da televizyon sektörüne uyarlanmış ve izlenebilir halleridir. Animeler, Japon film yapımcılarının 1900’lü yılların başlarında Amerikan, Rus, Fransız ve Alman kültürlerinin animasyon yapma tekniklerini öğrenmesi ve bunları hayata geçirmesi ile birlikte ortaya çıkmıştır.

Manga Nedir?

Kelime anlamı olarak Japon çizgi roman anlamına gelir. “Man” rastgele anlamına gelirken “ga” resim anlamına gelir. Manga çizgi roman sanatçılarına ise “Mangaka” ismi verilir. İlk defa kullanım tarihi tam olarak kesinleşmese de 1770’li yıllara dayandığı bilinmektedir. Bu sanat türünün ortaya çıkışında Toba isimli bir Budist rahibin, “Choju giga” ismi verilen hayvan çizimlerinin etkili olduğu söylenmektedir.

Dünyada bilinen ilk manga kitapları iki sınıfa ayrılarak piyasaya sürülmüştür. “Toba-e” isimli mangalar diyalog içermeyen resimlerden oluşur.  “Kibyoshi” mangalar ise hem resim hem de yazı içeren ve yetişkinlere yönelik olarak üretilen mangalardır.

II. Dünya savaşı ile birlikte mangalarda yoğun olarak savaş konuları işlenmeye başlamıştır. Buna bağlı olarak ekonomik sıkıntılar yaşanırken manga kitaplarının boyutları küçülmüş ve “küçük kırmızı kitaplar” adı altında üretilmeye başlamışlardır.

Bu dönemde “Manganın Tanrısı” olarak bilinen Osamu Tezuka, birçok farklı yöntem kullanarak yeni manga türleri ortaya çıkartmıştır. Görsel açıdan Japon gelenekleri ve sanatını manganın görsellerine yansıtmayı başaran Tezuka aynı zamanda hikaye anlatımında da daha derin duyguları işlemeye başlamıştır. Mangalarda genellikle büyük gözlü, uzun bacakları olan karakterler yaratmıştır. Bunun sebebi Amerikan animasyonlarından etkilenmesidir. Tezuka, daha önceleri 20-30 sayfadan oluşan mangaları roman şekline getirerek kitaplaştırmıştır. Hem kendi çizim tekniklerini oluşturmuş hem de batıdan etkilenerek “Sinematik Teknikler” adında yeni çizim teknikleri ortaya koymuştur. Tezuka’nın mangalarında daha fazla resim ve az yazı bulunmuştur.

Çok beğenilen manga kitapları ses efektleri ve animasyonlarla birleştirilerek animelerin Japon kültürüne giriş yapmasını sağlamıştır.

Dünyada manganın en çok satıldığı ülke yine Japonya’dır. Japonya’nın batı ile etkileşime geçmesiyle birlikte tüm dünya mangaları tanımış ve dünya çapında ilgi gören bir tür haline gelmesine yol açmıştır. Japonya’da her yıl 2 milyardan fazla manga satılır. Satılan her 10 kitaptan 3’ü mangadır.

Manga ile Anime Arasındaki Farklar Nelerdir?  

Mangalar çizgi romanlardan oluşur. Animeler ise bu çizgi romanların hareketlendirilmesi ve ses efektleri ile birlikte canlandırılmasıyla oluşurlar.

İkisinin ortak özellikleri hikayeleri, olay kurguları, konuları, yer, mekan ve zaman seçimleridir.

Manga ve animeler her yaştan meraklısına hitap edebilecek geniş bir konu çeşitliliği yelpazesine sahiptir.

Animeleri mangalardan ayıran en önemli özellik animasyon teknikleri kullanılarak oluşturulmasıdır.

Animeleri film şeklinde izleyebilirken mangaları sadece kitap olarak okuyabiliriz. Her manga anime olarak piyasaya sunulmaz.

Mangalar sağdan sola şekilde okunurlar. Özenli çizimleri ve derin duygular içermesi ile günümüzde oldukça popüler türler arasında yer alırlar.

En Çok Bilinen Anime Türleri ve Konuları

Shoujo: Bu anime türü dram, aşk, sevgi ve romantizm gibi temaların üzerine kurulan hikayelerdir. Genç kız ya da küçük kız anlamına gelir. İçerisinde yoğun olarak duygusallık barındırır.

Shoujo Ai ve Shoujo Yuri: Kadın kadına eşcinsel ilişkileri konu alan anime türüdür. Shouji Ai türü cinsellik içermez. Shoujo Yuri ise cinsellik içeren animelerdir.

Seinen: Bu anime türünde +18 yaş sınırlaması vardır. Aksiyon temalı olan bu anime türü kan, şiddet ve savaş konularını işler. Cinsel içerikli ögeler de barındıran türleri vardır. Yetişkinlere özel olarak yapılır. Küfür ve şiddet gibi içerikler barındırabilir.

Shounen: Aksiyon, eğlence, fantastik ve komedi konuları içeren animelerdir. Genç erkek ya da erkek çocuk anlamına gelir. Erkeklerin ilgisinin çekeceği düşünülen konuları içerir.

Shounen Ai ve Shounen Yaoi: Erkek erkeğe eşcinsel konuları içeren anime türüdür. Shouen Ai türünde cinsel içeriklere yer verilmezken Shounen Yaoi animelerinde cinselliğe yer verilir.

Kodomomuke: Sevimli ve eğlenceli konulardan oluşan bu mangalar çocuk izleyiciler tarafından izlenmeye uygundur.

Josei: +18 kitleyi hedefleyen, cinsel içerikli konular barındıran aşk ve romantizmin derinlemesine işlendiği anime türüdür. Yetişkin kadınlara hitap eden bir türdür. Shoujo türüne göre daha gerçekçi konuları ele alır.

Mecha: Robotları içeren animelerdir. Uzay ve bilim kurgu gibi türlere bu animelerde yer verilir.

Ecchi: Erkeklere özel olarak geliştirilen ve bol miktarda cinsellik içeren animelerdir.

Harem: Kız ve erkek karakterlerin duygusal olarak yakınlaşmasını ele alır. Bir erkeğin etrafında birkaç kızın çevrelenmesini konu edinmiştir. Her animede bulunan erkek ve kadınlar farklı karakterlere sahip olabilir. Her biri buna göre isimler alır.

Her anime tek bir konuya özgü olarak üretilmez. Bir animenin içerisinde farklı birçok türü izleme şansı yakalayabilirsiniz.

Animeler ile İlgili Popüler Terimler

Tsundere: Dış görünüşte sert bir mizaca sahip fakat içerisinde duygusal bir karaktere sahip olan tipleri betimlemek için kullanılır. Bu karakter genellikle içerisinden geçen duyguları ifade etmekte zorlanır ve köşeye sıkıştığı anlarda şiddete başvurabilir.

Yandere: Dış görünüş olarak sevimli ve tatlı görünen bu karakter sevdikleri tehlikede olduğunda psikopat bir tarza bürünen tiplemedir. Bu sebeple sevdiklerinin ölümüne bile sebebiyet verebilen karakterler vardır. Bu karakterler genellikle geçmişte tecavüz, cinayet ya da işkence gibi olaylara maruz kalmış psikolojik travmalara sahip olurlar.

Yangire: Hakarete maruz kalınca sinirlenen ve psikopatlaşan bir tiplemedir. Dış görünüşleri tatlı ve sevimlidir.

Kuudere: Genellikle çevresine karşı soğuk ve aldırmaz bir ruh halindedirler. Egolarının çok yüksek olduğu bilinir.

Dandere: Sessiz ve sakin anime karakterleridir. Sadece karşılarındaki kişiyle birebir yalnız kaldıklarında gerçek karakterlerini ortaya koyarlar. Animelerde ana karakter olarak bulunmazlar.

Otaku: Hayatının çoğunu animelere adamış anime fanatiklerine verilen isimdir.

Movie: Tek bölümden oluşan uzun anime filmleridir.

Cosplay: Seçilen bir anime karakterinin kıyafetlerini giyerek eğlenme amacıyla tamamen onun kılığına bürünmektir. Kılık değiştirme işini yapan kişilere Cosplayer denir.

Filler: Filler bölümleri animelerin doldurma bölümleridir. Asıl konuyu anlatan mangalardan farklı olarak ana konudan bağımsız hikayeler oluşturarak filler bölümler yaratılır. Filler bölümleri izlemek zorunda değilsinizdir.

Hentai: Cinsel içerikli ögelerin yoğunlukta olduğu ve pornografik ögeler içeren anime türüdür. + 18 yaş kitlesine hitap eder. Japonca kelime anlamı “dönüşüm” ya da “metamorfoz” anlamına gelir. Kelime olarak sapkın cinsel arzuları ifade eden hentai seiyoku kelimesinin kısaltılmışıdır.

Seiyuu: Animeleri seslendiren Japon sanatçılarına verilen isimdir.

Fan Sub: Anime ve mangalara alt yazı hazırlayan gruplara verilen isimdir.

Kawai: Tatlı ve şirin anlamına gelen bu kelime animelerde yoğun olarak kullanılan bir kelimedir.

Ova: Anime serisinin bittikten sonra yayınlanan ek bölümler ve animelerin konularından bağımsız olarak üretilen bölümlere verilen isimdir.

Loli: Gerçek yaşları büyük olduğu halde dışarıdan küçük görünen anime karakterleridir.

Dementia: Kafa karıştıran hikayelerin bulunduğu anime türüdür.

Slice of Life: Gerçek hayattan alınan kesitlerin konu edinildiği anime türleridir.

Yokai: Doğaüstü canavarlar, ruhlar ve şeytanları ifade eder. Bu karakterler animelerde insana benzeyen fakat insan olmayan varlıklar olarak tanımlanırlar.